Maak haard of kachel deze zomer winterklaar

Gemiddeld moest de brandweer afgelopen winter 9 keer per dag uitrukken om een schoorsteenband te blussen. Ruim tien jaar al schommelt het aantal incidenten rond de tweeduizend. Bovendien overlijden elk jaar in Nederland zo'n 11 mensen door koolmonoxidevergiftiging en worden door deze sluipmoordenaar gemiddeld 150 mensen in een ziekenhuis opgenomen. Een schoorsteenbrand is te voorkomen door goed onderhoud te plegen tijdens de zomermaanden.

De oorzaak van deze ongevallen is bijna altijd een slecht onderhouden houtkachel of gashaard in combinatie met te weinig ventilatie. Daarnaast kunnen gescheurde, losgekoppelde, verroeste of gecorrodeerde afvoerpijpen, gescheurde gemetselde schoorsteenkanalen of een foutieve installatie van toestellen de oorzaak zijn. Net als Brandweer Nederland en Vereniging Eigen Huis, geeft brancheorganisatie Het Sfeerverwarmingsgilde (SVG) consumenten het dringende advies deze zomer aan te grijpen om hun haard of kachel winterklaar te maken.

Genieten kan alleen met goed onderhoud
Gedegen onderhoud zou vanzelfsprekend moeten zijn, vindt voorzitter Gert Kooij: ,,Een kachel of haard op hout of gas gestookt, is knus en sfeervol en een aanwinst voor elk huishouden. Het is heerlijk om van de warmte en de sfeer te genieten. Maar dat kan alleen als het onderhoud goed wordt uitgevoerd. Nu we weer in de warme periode van het jaar zitten, verdwijnt de haard of kachel uit het aandachtsveld. ‘Dat komt in het najaar wel weer’, denken mensen al gauw. Maar juist de zomer is de periode bij uitstek om uw haard of kachel en het rookkanaal schoon te laten maken. U voorkomt schade aan uw eigendommen én overlast voor uw buren.’’

Hout stoken moet je leren
Schoorsteenbranden en rookoverlast gaan in de praktijk namelijk vaak samen. Beiden ontstaan meestal door een combinatie aan factoren die elkaar versterken. Gert Kooij: ,,Het beste is een houtgestookte kachel of haard aan te schaffen bij een erkende specialist. Dan krijgt u een toestel dat past bij uw situatie en voldoet aan de strengste normen voor uitstoot en rendement. Bij elke SVG-detaillist met de DE-erkenning krijgt u ook voorlichting en training over hoe de toestellen gestookt moeten worden en welke brandstoffen wel of niet geschikt zijn. De belangrijkste oorzaak van schoorsteenbranden is namelijk slecht stookgedrag. Stoken moet je leren! Verkeerd stookgedrag leidt al dan niet samen met een verkeerde brandstofkeuze onherroepelijk tot problemen. De kachel teveel afgeremd stoken (gesmoord) bijvoorbeeld geeft onvolledige verbranding met overmatige uitstoot en roetvorming. Als hout niet goed verbrandt, ontstaat creosoot, een zeer brandbare teerafzetting. Creosoot vliegt in brand bij vijfhonderd graden Celsius, wat bij het stoken van de kachel al snel wordt bereikt. Stook dus op de juiste wijze en met geschikte brandstoffen om de schoorsteen schoon te houden. Wat is een geschikte brandstof? Schoon, droog hout van polsdikte en geen behandeld hout als spaanplaat of multiplex. Loofhout is beter dan naaldhout omdat er geen hars in zit. Nat hout komt niet op temperatuur met als gevolg onvolledige verbranding. En verbrand geen papier, karton of plastic. Dat geeft veel rookoverlast en stoken doe je voor jezelf, niet voor de buurt.’’

Controle en onderhoud, zowel hout als gas
Elk sfeerverwarmingstoestel, hout- of gasgestookt, met een open of een gesloten verbrandingssysteem, heeft onderhoud nodig, benadrukt Kooij. ,,Ook als u uw kachel of haard niet zo vaak gebruikt raden wij aan één keer per jaar onderhoud te laten plegen. Veel verzekeringsbedrijven hebben periodiek onderhoud als voorwaarde opgenomen in de polis. Let hier op. Periodiek onderhoud van uw haard, kachel en rookgasinstallatie zorgt voor de juiste werking van uw sfeerverwarmingstoestel. Het onderhoud vergroot ook uw veiligheid en comfort. Heeft u een openhaard? Denk dan eens aan het upgraden naar een gesloten hout- of gashaard met een hoger rendement. Dat kan betrekkelijk eenvoudig, vaak zonder hak- en breekwerk.’’

Houtgestookte toestellen: vakkundige installatie en jaarlijks vegen
Niet alleen verkeerd stoken en achterstallig onderhoud vormen een risico op brand en rookoverlast bij een houtgestookt toestel. Een slechte installatie is net zo gevaarlijk, licht Kooij toe. ,,Een slecht werkend schoorsteenkanaal, bijvoorbeeld door lekkage van het kanaal of door teveel bochten in het kanaal, zorgt ervoor dat de trek voor de kachel te laag is en de verbranding niet volledig kan plaatsvinden. Laat het toestel dus altijd door een specialist installeren. En laat de schoorsteen één of twee keer per jaar vegen! U voorkomt er een hoop ellende mee.’’

Gastoestellen: vakkundige installatie en periodiek onderhoud
Vakkundige installatie van een gastoestel is minstens zo belangrijk. Kooij: ,,De aansluiting op de gasleiding moet goed en volgens de voorschriften gebeuren. Hoewel een rookgasaansluiting van een gastoestel in veel situaties mogelijk is, dient ook deze rookgasafvoer aan voorschriften te voldoen.’’

Gloei-effect in de gashaard in de gaten houden
Om extra sfeer te creëren en ter decoratie hebben moderne gaskachels vaak een gloei-effect, opgewekt door gloeisteentjes of gloeivlokken op en rond het branderbed of de brander. ,,Op den duur kunnen sommige steentjes en vlokken vergruizen. Dat kan leiden tot verstopping van de brander. Houd dit in de gaten. Een onregelmatig vlambeeld kan een signaal zijn van zo’n verstopping. De vlammen branden dan bijvoorbeeld aan de ene kant hoger dan aan de andere kant. Een onvolledige verbranding kan o.a. worden herkend aan roetaanslag op de stammenset of op het branderbed. Dat is een duidelijk teken dat onderhoud nodig is.’’

Het Sfeerverwarmingsgilde
De Vereniging Het Sfeerverwarmingsgilde (SVG) is een brancheorganisatie van haarden- en kachelspecialisten. In Nederland zijn circa 80 detaillisten aangesloten bij het SVG. De branchevereniging is actief bezig met de bewustwording van de consument. Dit gebeurt direct en indirect via de aangesloten detaillisten. ,,Zij geven klanten advies over de juiste installatie, stooktraining en leren hen hoe overlast kan worden voorkomen. Brancheorganisatie, detaillisten en fabrikanten werken daarbij nauw samen,’’ vertelt Gert Kooij. SVG-leden bieden Gegarandeerde Kwaliteit, dit betekent concreet dat consumenten altijd de kwaliteit krijgen, die ze van een specialist mogen verwachten.

5 Sterrenspecialist 
Wilt u zeker weten dat uw rookkanaal goed geïnstalleerd en onderhouden wordt? Alle op WonenWonen.nl vermelden bedrijven mogen zich 5 Sterrenspecialist noemen. Dit betekent dat zij staan voor service, garantie, vakmanschap, een goed advies en kwaliteit. Zij weten als geen ander waar een goed rookkanaal aan moet voldoen.